بلوئر چیست؟ (معرفی انواع و کاربرد پمپ هوادهی)

بلوئر چیست؟ چه کاربردی در صنعت دارد؟ اگر با تجهیزات انتقال دهنده سیالات آشنایی داشته باشید، این نام نیز به گوشتان خورده است. بلوئرها یا پمپ های هوادهی از پرکاربردترین تجهیزات دمنده هوا در بازار هستند که قابلیت هواسازی نیز دارند. این تجهیزات عملکردی مشابه انواع پمپ باد دارند. بلوئرها با ایجاد جریان هوا از طریق چرخش پروانه باعث انتقال هوا در حجم و فشار مختلف می شود. کاربرد اصلی این پمپ ها در صنعت فاضلاب جهت هوادهی لجن و بهبود کیفیت آب تصفیه شده است. اما در صنایع دیگری چون پتروشیمی، پلاستیک، سیمان و … هم کاربرد دارند.

پمپ های هوادهی دارای انواع مختلفی هستند. با شناخت انواع و نحوه عملکرد این تجهیزات صنعتی می توان بهترین گزینه را با توجه به نیاز کاری انتخاب و بیشترین بهره وری را دریافت کرد.

بلوئر چیست؟

بلوئر (Blower) یا دمنده هوا دستگاهی جهت انتقال جریان هوا یا گاز از محیطی به محیط دیگر است. این دستگاه ها عملکردی مشابه کمپرسورها و پمپ های هوا دارند. تنها تفاوت این است که در این تجهیزات انتقال هوا با استفاده از انرژی الکتریکی است، تجهیزات کمتری دارند و بدون روغن کاری هم عملکرد موثری نشان می دهند.

نحوه عملکرد این تجهیزات را می توان در مراحل زیر خلاصه کرد:

• مکش هوا توسط یک پروانه یا فن در مرکز دمنده
• ایجاد جریان مارپیچی هوا و فشار دینامیکی
• خروج هوا از یک مسیر منحنی

 دمنده های هوا عمدتا برای تولید فشاری بیشتر از فن و کمتر از کمپرسورها مورد استفاده قرار می گیرند.

 اجزای تشکیل دهنده این دستگاه ها عبارتند از:

• فیلترهای هوا
• سایلنسر
• دمنده
• مبدل حرارتی
• سوپاپ و اتصالات و مخازن
• لوله کشی
• کنترلرها
• موتورها و متحرک ها

تفاوت بلوئرها با کمپرسورهای باد

مهم ترین وجه تمایز این دو تجهیزات صنعتی را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• کمپرسورهای هوا جهت تولید فشار در حجم بالا به کار می روند؛ در حالیکه بلوئرها کاربردی عکس (تولید فشار در حجم پایین) دارند.
• در کمپرسورها امکان جابجا کردن جهت جریان هوا با تغییر زوایای تیغه های دستگاه وجود ندارد؛ اما این قابلیت در بلوئرها قابل اجراست.
• فشرده کردن هوا در کمپرسورها از طریق ذخیره آن در مخزن انجام می شود؛ اما در بلوئرها با افزایش فشار هوا سیال متراکم شده و به حرکت در می آید. 

مزایای بلوئرهای هوادهی

مزایای بلوئرهای هوادهی شامل موارد زیر است:

• استهلاک اندک قطعات جانبی و عمر بالاتر قطعات
• هزینه های سرویس و نگهداری اندک
• سیستم متنوع آب بندی و روانکاری
• تولید فشار خروجی یکنواخت
• عملکرد مفید دستگاه در شرایط عدم روغن کاری

انواع بلوئر

بلوئرهای هوادهی بر اساس سیستم انتقال هوا، فشار و حجم هوای تولیدی به انواع مختلفی تقسیم می شوند.

بلوئر روتس

این نوع دمنده های هوا ماشین هایی دو محوره متشکل از یک پوسته و دو موتور دو یا سه لوب هستند. این تجهیزات با چرخش روتورها و ایجاد خلا هوادهی می کنند. بلوئرهای روتس در صنایع مختلف با دو عملکرد دمنده و مکنده مورد استفاده قرار می گیرند. این پمپ ها با ابعاد مختلفی (چند متر مکعب تا صد هزار متر مکعب) ساخته می شوند.

اجزای تشکیل دهنده دمنده های روتس شامل:

• شفت
• روتور
• یاتاقان
• دیسک
• چرخ دنده
• پوسته
• پیستون

مشخصات فنی بلوئر روتس

 ویژگی های شاخص این نوع بلوئرها عبارت است از:

• دامنه هوادهی گسترده
• تولید فشار حداکثر 1.5 بار
• ایجاد هوای خروجی خشک
• امکان استفاده در صنایع حساس به آلودگی

کاربرد بلوئر روتوس

از مهم ترین کاربرد این تجهیزات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• صنعت ساخت فولاد
• صنعت بسته بندی
• پرورش میگو و ماهی
• صنعت فاضلاب و تصفیه آب
• سیستم های انتقال مواد
• سیستم های خلا

ساید چنل

ساید چنل ها از دیگر انواع بلوئرها هستند. این تجهیزات با عناوینی چون پمپ یا کمپرسور خلا شناخته می شوند. مانند پمپ های روتس قابلیت دمندگی و مکندگی دارند. به صورت یک، دو و سه پروانه و در مدل های تک و سه فاز تولید می شوند. فشرده سازی هوا در این دمنده ها بدون روغن است. به همین دلیل برای صنایع نیازمند به هوای تمیز مناسب هستند.

 مکانیزم عملکرد این تجهیزات تک محوره است و با ایجاد توربولانس و جریان گردابی توسط چرخش پروانه انتقال سیال را انجام می دهند.

روتور چرخشی این پمپ ها محدوده عملیاتی بین اتصالات ورودی و خروجی ایجاد می کنند. پره های تیغه روتور سیال را مکش کرده و در حین چرخش باعث ایجاد فشار شعاعی در آن می شود. در نتیجه نیروی گریز از مرکز سیال فشرده شده منتقل می شود.

این تجهیزات به دلیل داشتن مزایای متعدد در صنایع بسیار پرکاربرد هستند. اما مهم ترین مزایای این نوع بلوئر چیست؟

• هزینه نگهداری اندک
• عمر طولانی
• سایز کوچک و نصب راحت
• تخلیه بدون نوسان
• عدم نیاز به روغن کاری
• عملکردی بدون صدا و لرزش

این بلوئرها در صنایع زیر مورد استفاده قرار می گیرند:

• پزشکی
• کاغذ
• بسته بندی
• تصفیه آب
• پلاستیک
• نساجی

 ویژگی های فنی بلوئر ساید چنل

ویژگی های ساید چنا شامل این موارد است:

• توانایی ایجاد فشار مکنده 500-50 میلی بار و فشار دمنده 800-50 میلی بار
• دبی حداقل 20 هزار متر مکعب
• محدودیت در ایجاد فشار خروجی
• قابلیت ایجاد فشاری بالاتر از فن های صنعتی
• تولید جریان هوای کمتر از فن های گریز از مرکز
• افزایش فشار و ظرفیت تولیدی در شرایط استفاده گروهی از این دمنده ها
• تامین حداکثر مقدار هوا در شرایط تنظیم دمنده ها به صورت موازی
• افزایش فشار تولیدی در شرایط تنظیم سری دمنده ها
• مجهز به سایلنسر داخلی و تولید نویز 80-55 دسی بل
• کاهش آسیب های ناشی از حرکت سریع روتور به دلیل نصب بلوئر روی صفحه جذب کننده لرزش
• عدم نیاز به روغن کاری به دلیل قرارگیری پروانه بلوئر روی شفت موتور و چرخش کاملا بدون تماس پروانه

اجزای بلوئر ساید چنل

اجزای بلوئر ساید چنل شامل موارد زیر هستند:

• الکتروموتور جهت ایجاد نیروی محرکه برای چرخش پروانه
• لوله خروجی جهت خروج سیال فشرده شده
• لوله ورودی جهت ورود سیال به بلوئر
• پوسته پروانه
• پروانه آلومینیومی برای انتقال هوا

اسکرو بلوئر

اسکرو بلوئرها ماشین هایی دو محوره با قابلیت عمل دمندگی و مکندگی هوا هستند. این پمپ ها برای تولید هوایی با فشار بالا کاربرد مناسبی دارند.

فن بلوئر

فن بلوئرها از انواع بلوئرهایی هستند که فقط قابلیت دمندگی هوا را دارند. نیروی محرک این فن ها اغلب الکتروموتورها و  منابع دیگری چون موتورهای هیدرولیکی یا احتراق داخلی هستند. بیشترین کاربرد این تجهیزات جهت تصفیه هواست. این نوع دمنده ها جریان هوایی با حجم بالا ولی با فشار پایین تولید می کنند.

جکوزی بلوئر

بلوئر جکوزی یا حباب ساز تجهیزاتی هستند که با استفاده از فن جریان هوا ایجاد می کنند. اجزای تشکیل دهنده این تجهیزات شامل موتور، حباب ساز، شیر چکشی و ضربه ای است.

این نوع موتورهای دمنده هوا با ایجاد مکش جریان هوا و دمیدن آن داخل آب، از طریق جت های جکوزی حباب هایی در سطح آب ایجاد می کنند. این حباب ها در ترکیب با موتور بلوئر جکوزی عملکردی شبیه ماساژور ایجاد می کنند. برخورد آنها با فشار آب به بدن حس آرامش بخشی به افراد انتقال می دهد و به تسکین دردهای عضلانی و گرفتگی ها کمک می کند.

بلوئر توربو

در این تجهیزات هوای فشرده با استفاده از یک توربین تولید می شود. بعد از انتقال هوای تولید شده به محفظه جریان هوا و فشرده شدن آن با یک دمنده دو مرحله ای، از نازلی نازک خارج می شود.

 این نوع بلوئرها عمدتا در صنعت فاضلاب و تصفیه آب کاربرد دارند. علاوه بر این، در سیستم های تهویه مطبوع نیز جهت کمک به تهویه هوا و در صنایعی با نیاز هوادهی فشار بالا مانند برق و الکترونیک، پلیمر و مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرند.

بلوئرهای ترکیبی

این بلوئرها ساختاری متشکل از دو یا چند دمنده (مانند دمنده خطی ، چرخشی و ..) همراه یک سیستم هوادهی دارند. استفاده از ویژگی های مختلف دمنده ها باعث افزایش کارایی و کاهش هزینه های بهره برداری از این بلوئرها می شود.

کاربرد بلوئر یا دمنده هوا

کاربرد بلوئر چیست؟ مهم ترین کاربرد این تجهیزات در صنایع تصفیه آب جهت هوادهی فاضلاب در فرایندهای هوازی تصفیه است. اما بسته به کارایی و عملکرد انواع مختلف آن در صنایع دیگر نیز مورد استفاده قرار می گیرند:

• پتروشیمی
• معادن
• نساجی
• الکل سازی
• سیمان
• غذا و دارو
• فولادسازی
• تولید کاغذ
• تامین هوای کوره های سوخت
• انتقال پنوماتیک مواد
• قابل استفاده در سیلوها و خشک کن ها
• هوادهی استخرهای پرورش ماهی، استخرهای آبکاری و گالوانیزه

نکات مهم در خرید انواع بلوئر

انتخاب بهترین بلوئر هوادهی با توجه به کاربرد آن مشخص می شود. برای یک انتخاب مناسب باید به این نکات توجه داشت:

•  نوع سیال جابجا شده و ویژگی هایی چون وزن، نسبت و اندازه مواد تشکیل دهنده، سمی بودن، دما و …
•  ظرفیت هوادهی
•  فشار مورد نیاز
•  حجم هوای منتقل شده
•  توان الکتروموتور
•   میزان دور موتور
•  جنس بدنه و اجزای تشکیل دهنده بلوئر
•  برند و گارانتی محصول

نکات مهم جهت نصب، تعمیر و نگهداری Blower

• چک کردن تمام محفظه داخلی بلوئر و مسیرهای لوله کشی جهت اطمینان از عدم وجود مواد خارجی
• قرارگیری بلوئر و موتور در یک راستا و ایجاد کشش تسمه مناسب بین آنها
• پوشش شیرهای ورودی و خروجی بلوئر قبل از نصب به لوله ها جهت جلوگیری از ورود هر شی خارجی به داخل دستگاه
• خرد کردن سطح بتن در صورت نصب بلوئر روی پی بتونی
• در دسترس بودن تهویه مناسب در محل قرارگیری شیر ورودی
• استفاده از فن برای خنک کردن در شرایط بالا بودن دما (بیش از 40 درجه)
• اطمینان از عدم وجود اصطکاک یا مقاومت در برابر دوران روتورها
• تعویض روغن، تسمه و فیلتر هوا بلوئر در مواقع مورد نیاز

در پایان

در پاسخ به سوال مطرح شده در این مطلب یعنی “بلوئر چیست”، به بررسی زوایای مختلفی از این تجهیزات چون انواع، عملکرد، کاربرد، مزایا و … پرداختیم. این تجهیزات دستگاه هایی برای انتقال سیال گاز از محیطی به محیط دیگر با قابلیت تولید قدرت و فشار مختلف هستند.

بلوئرها با استفاده از روتور و پروانه های تعبیه شده در ساختارشان به فشرده سازی هوا کمک می کنند. این محصولات مانند کمپرسورهای هوا و پمپ های خلا ابزارهای کاربردی در صنایع مختلف چون فاضلاب، پتروشیمی، کاغذسازی و … می باشند. این تجهیزات انواع مختلفی دارند. برای دریافت بیشترین بهره وری از کاربرد بلوئرها باید ویژگی هایی چون نوع سیال جابجا شده و ویژگی های آن، ظرفیت هوادهی، فشار مورد نیاز و دیگر موارد ذکر شده در خصوص خرید، نصب و نگهداری این محصولات مدنظر قرار گیرد.