کمپرسور اسکرو یکی از مهم ترین تجهیزات در حوزه تامین هوای فشرده است که در صنایع مختلف مانند پتروشیمی، داروسازی، صنایع غذایی، معادن و حتی کارگاه های تولیدی کوچک مورد استفاده قرار می گیرد. دلیل محبوبیت این دستگاه، بازدهی بالا، قابلیت کارکرد مداوم و نیاز کمتر به تعمیرات نسبت به کمپرسورهای پیستونی است.
برای کسانی که هنوز نمی دانند کمپرسور اسکرو چیست، باید گفت این دستگاه نوعی کمپرسور است که با استفاده از دو روتور مارپیچی، هوا را فشرده کرده و فشار و دمای مشخصی را تولید می کند. این مکانیزم باعث می شود کمپرسور اسکرو کارایی بالاتر و نویز کمتر نسبت به کمپرسورهای پیستونی داشته باشد.
علت بالا رفتن دمای کمپرسور اسکرو باعث افت راندمان دستگاه می شود، بلکه اگر کنترل نشود، می تواند موجب آسیب جدی به قطعات حیاتی مانند یاتاقان ها، مبدل حرارتی، فیلترها و حتی موتور الکتریکی شود. در نتیجه، خرابی های زنجیرهای رخ داده و هزینه های تعمیر و نگهداری بهطور چشمگیری افزایش خواهد یافت.
9 تا از مهم ترین دلایل افزایش دمای کمپرسور اسکرو
بالا رفتن دمای کمپرسور اسکرو یکی از مشکلات جدی و رایج در صنایع مختلف است که می تواند تاثیر مستقیم و گستردهای بر کارایی، ایمنی و طول عمر دستگاه داشته باشد. وقتی دما از حد مجاز فراتر رود، عملکرد طبیعی کمپرسور مختل می شود و قطعات داخلی آن مانند یاتاقان ها، بلبرینگ ها، مبدل های حرارتی، فیلترها، اسکروها و حتی موتور الکتریکی در معرض فرسایش سریع، آسیب مکانیکی و گرمای بیش از حد قرار می گیرند. این وضعیت می تواند باعث شود کمپرسور راندمان کاری خود را از دست داده، مصرف انرژی افزایش یابد و خطر توقف ناگهانی خط تولید افزایش پیدا کند. 9 علت بالا رفتن دمای کمپرسور اسکرو:
-
- کم بودن روغن مخزن سپراتور
- استفاده از روغن بی کیفیت یا تاریخ مصرف گذشته
- انسداد و گرفتگی رادیاتور
- درست کار نکردن فن خنک کننده
- اشباع شدن فیلتراسیون (فیلتر روغن یا هوا)
- عمل نکردن شیر ترموستاتیک کمپرسور
- فوم های صداگیر و عدم جریان هوا در کابین دستگاه
- دمای محیط بالای ۴۵ درجه سانتی گراد
- فرسودگی قطعات مصرفی (یاتاقان ها، اورینگ ها و غیره)
کم بودن روغن مخزن سپراتور
کم بودن سطح روغن در مخزن سپراتور یکی از شایع ترین دلایل افزایش دمای کمپرسور اسکرو است. روغن نقش حیاتی در روانکاری قطعات متحرک، خنک کاری و آب بندی فضای بین اسکروها دارد. زمانی که سطح روغن کمتر از حد مجاز باشد، اصطکاک بین قطعات داخلی افزایش یافته و تولید حرارت به شدت بالا می رود. این مشکل می تواند باعث آسیب به یاتاقان ها، اورینگ ها و حتی خود اسکروها شود. علت کم شدن روغن ممکن است ناشی از نشت، تبخیر یا عدم سرویس دوره ای مناسب باشد. همچنین، عدم کنترل سطح روغن توسط سنسورها یا سیستم هشدار دهنده می تواند منجر به ادامه کار کمپرسور در شرایط نامطلوب شود.
استفاده از روغن بی کیفیت یا تاریخ مصرف گذشته
استفاده از روغن بی کیفیت یا روغن با تاریخ مصرف گذشته یکی از مهم ترین عوامل افزایش دمای کمپرسور اسکرو است. روغن نه تنها وظیفه روانکاری قطعات متحرک را دارد، بلکه نقش حیاتی در انتقال حرارت و خنک کاری قطعات داخلی کمپرسور نیز ایفا می کند. وقتی روغن کیفیت کافی نداشته باشد یا خواص خود را از دست داده باشد، عملکرد خنک سازی و روانکاری کاهش یافته و دمای کمپرسور به سرعت افزایش می یابد.
برای پیشگیری از این مشکل، توصیه می شود از روغن های استاندارد با مشخصات تولیدکننده کمپرسور اسکرو استفاده شود و روغن در بازه های زمانی مشخص تعویض گردد. همچنین بررسی دوره ای رنگ، شفافیت و میزان آلودگی روغن می تواند به تشخیص به موقع فرسودگی آن کمک کند.
انسداد و گرفتگی رادیاتور
رادیاتور کمپرسور اسکرو نقش کلیدی در انتقال حرارت و خنک کاری روغن و هوا دارد. وقتی رادیاتور به دلایلی مانند تجمع گرد و غبار، رسوبات معدنی یا آلودگی های محیطی مسدود شود، توانایی دفع حرارت کاهش می یابد و دمای کمپرسور به سرعت افزایش می یابد. این مشکل می تواند منجر به اورهیتینگ، کاهش راندمان و حتی آسیب به قطعات حساس دستگاه شود.
انسداد رادیاتور همچنین جریان روان روغن و هوا در سیستم را محدود می کند، در نتیجه قطعات داخلی تحت فشار حرارتی بیشتری قرار می گیرند. در صورتی که این شرایط ادامه یابد، احتمال فرسودگی یاتاقان ها، اسکروها و مبدل حرارتی افزایش می یابد و هزینه های تعمیرات به شدت بالا می رود.
درست کار نکردن فن خنک کننده
فن خنک کننده یکی از اجزای حیاتی کمپرسور اسکرو است که وظیفه دفع حرارت تولید شده توسط روغن و هوا را بر عهده دارد. وقتی فن به دلایلی مانند خرابی موتور، خرابی بلبرینگ ها یا اختلال در سیستم الکتریکی به درستی عمل نکند، هوای خنک کافی به رادیاتور و قطعات داخلی نمی رسد و دمای کمپرسور به سرعت افزایش می یابد.
عملکرد ناقص فن باعث می شود حرارت تولید شده در محفظه کمپرسور تجمع پیدا کند، که این مسئله علاوه بر افزایش دما، می تواند افت راندمان و آسیب به قطعات حیاتی مانند اسکروها، یاتاقان ها و اورینگ ها را به همراه داشته باشد. حتی مشکلات جزئی در فن، مانند تجمع گرد و غبار روی پره ها یا شل شدن اتصال ها، می تواند کارایی آن را کاهش دهد. برای جلوگیری از این مشکل، لازم است فن و قطعات مرتبط به صورت دوره ای بررسی و سرویس شوند. اطمینان از سالم بودن موتور فن، بررسی پره ها و پاک سازی مسیرهای هوا، تاثیر مستقیم در خنککاری موثر کمپرسور دارد.
اشباع شدن فیلتراسیون (فیلتر روغن یا هوا)
فیلترهای روغن و هوا نقش حیاتی در حفظ کیفیت روانکاری و جریان هوای کمپرسور اسکرو دارند. زمانی که این فیلترها به دلیل استفاده طولانی مدت، تجمع گرد و غبار یا رسوبات اشباع شوند، جریان روغن و هوا محدود شده و سیستم نمیتواند حرارت تولید شده را به خوبی دفع کند. این مسئله باعث افزایش دمای کمپرسور و کاهش راندمان دستگاه میشود.
اشباع شدن فیلتر روغن می تواند موجب افت فشار روغن و کاهش روانکاری قطعات داخلی شود و اصطکاک بین یاتاقان ها و اسکروها را افزایش دهد. از سوی دیگر، فیلتر هوای مسدود شده مانع ورود هوای خنک به رادیاتور و محفظه کمپرسور می شود و حرارت تجمع یافته، دمای کل سیستم را بالا می برد. در نتیجه، فرسودگی قطعات، افت راندمان و حتی توقف کامل دستگاه ممکن است رخ دهد.
عمل نکردن شیر ترموستاتیک کمپرسور
شیر ترموستاتیک یکی از قطعات مهم کمپرسور اسکرو است که کنترل دمای روغن و هدایت آن به رادیاتور را بر عهده دارد. وقتی این شیر خراب شود یا به درستی عمل نکند، گردش روغن به شکل نامناسب انجام شده و حرارت تولید شده در سیستم دفع نمی شود. در نتیجه دمای کمپرسور به طور قابل توجهی افزایش پیدا می کند و عملکرد دستگاه دچار اختلال می شود.
خرابی شیر ترموستاتیک می تواند ناشی از رسوب گذاری، گرفتگی مسیرها یا فرسودگی مکانیکی باشد. در صورت بروز این مشکل، کمپرسور بیش از حد داغ می شود و قطعات داخلی مانند اسکروها، یاتاقان ها و اورینگ ها تحت فشار حرارتی بالا قرار می گیرند. ادامه کار در این شرایط، خطر آسیب جدی و کاهش طول عمر دستگاه را افزایش می دهد.
برای پیشگیری از این مشکل، لازم است عملکرد شیر ترموستاتیک به صورت دورهای بررسی شود و در صورت مشاهده خرابی، سریعاً تعمیر یا تعویض گردد. با این کار، گردش روغن بهینه شده و دمای کمپرسور در محدوده استاندارد باقی می ماند، که باعث افزایش راندمان و طول عمر دستگاه خواهد شد.
فوم های صداگیر و عدم جریان هوا در کابین دستگاه
فوم های صداگیر در کمپرسور اسکرو برای کاهش نویز و ارتعاشات طراحی شده اند و نقش مهمی در کاهش آلودگی صوتی محیط های صنعتی دارند. با این حال، اگر این فوم ها به درستی نصب نشوند یا مسیر جریان هوا در کابین کمپرسور مسدود شود، می توانند مانع تهویه مناسب و خنک کاری موثر دستگاه شوند. جریان ناکافی هوا باعث تجمع حرارت در اطراف قطعات داخلی کمپرسور می شود و دمای کل سیستم به تدریج افزایش می یابد. این وضعیت فشار حرارتی بیشتری بر قطعات حساس کمپرسور وارد می کند و خطر آسیب جدی به اجزای حیاتی دستگاه را افزایش می دهد.
عدم تهویه مناسب می تواند باعث شود که فن ها و رادیاتور نتوانند حرارت تولید شده را به طور کامل دفع کنند. در نتیجه، روغن روانکاری، اسکروها و سایر اجزای مکانیکی بیش از حد گرم شده و کارایی کمپرسور کاهش می یابد. این مشکل علاوه بر افت راندمان، منجر به فرسودگی سریع یاتاقان ها، اورینگ ها و سایر قطعات مصرفی می شود و هزینه های نگهداری و تعمیرات را به طور قابل توجهی افزایش میدهد.
دمای محیط بالای ۴۵ درجه سانتی گراد
کمپرسور اسکرو برای عملکرد بهینه در یک محدوده دمای مشخص طراحی شده است و دمای محیط نقش مهمی در عملکرد آن ایفا می کند. هنگامی که دمای محیط از حدود ۴۵ درجه سانتیگراد فراتر می رود، سیستم خنککننده کمپرسور قادر به دفع کامل حرارت تولید شده نیست و دمای داخلی دستگاه به سرعت افزایش می یابد. این شرایط باعث می شود روغن و هوای داخل کمپرسور به اندازه کافی خنک نشوند و عملکرد فن ها و رادیاتورها نیز تحت تاثیر قرار گیرد. در چنین شرایطی، قطعات داخلی کمپرسور تحت فشار حرارتی بالا کار می کنند و فرسودگی زودرس یاتاقان ها، اسکروها و مبدل های حرارتی محتمل می شود. اگر این وضعیت ادامه یابد، کاهش راندمان و آسیب جدی به قطعات حیاتی دستگاه اجتناب ناپذیر خواهد بود.
فرسودگی قطعات مصرفی (یاتاقان ها، اورینگ ها و غیره)
قطعات مصرفی کمپرسور اسکرو مانند یاتاقان ها، اورینگ ها، بلبرینگ ها و تسمه ها نقش حیاتی در عملکرد صحیح دستگاه دارند. با گذر زمان و استفاده مداوم، این قطعات دچار فرسودگی می شوند و اصطکاک بین قطعات افزایش پیدا می کند. این اصطکاک اضافی منجر به تولید حرارت بیشتر و افزایش دمای کمپرسور می شود.
فرسودگی قطعات مصرفی می تواند ناشی از استفاده طولانی مدت، روانکاری نامناسب، کیفیت پایین قطعات یا عدم سرویس دوره ای باشد. حتی قطعاتی که ظاهراً سالم به نظر می رسند، با گذشت زمان ممکن است باعث فشار اضافی بر سیستم شوند و دمای کمپرسور را بالا ببرند.
برای جلوگیری از این مشکل، لازم است قطعات مصرفی به صورت دوره ای بررسی، نگهداری و در صورت نیاز تعویض شوند. برنامه ریزی منظم سرویس و تعویض قطعات باعث کاهش اصطکاک داخلی، کنترل دمای کمپرسور و افزایش طول عمر دستگاه خواهد شد. علاوه بر این، استفاده از قطعات با کیفیت و مطابق استانداردهای تولید کننده نیز نقش مهمی در کاهش خطر افزایش دما دارد.
جمعبندی
بالا رفتن دمای کمپرسور اسکرو می تواند باعث کاهش راندمان، آسیب به قطعات داخلی و حتی توقف کامل دستگاه شود. همان طور که بررسی شد، دلایل متعددی از جمله کم بودن روغن، استفاده از روغن بی کیفیت، گرفتگی رادیاتور، نقص فن خنک کننده، اشباع فیلترها، خرابی شیر ترموستاتیک، انسداد جریان هوا در کابین، دمای بالای محیط و فرسودگی قطعات مصرفی می توانند منجر به افزایش دما شوند.
شناخت این دلایل و اقدام به بررسی دوره ای، نگهداری مناسب و استفاده از قطعات استاندارد، بهترین راهکار برای پیشگیری از مشکلات حرارتی کمپرسور اسکرو است. رعایت این موارد نه تنها از افزایش دما جلوگیری می کند، بلکه طول عمر دستگاه، ایمنی و راندمان آن را نیز افزایش می دهد. با اعمال سرویس های منظم و پایش مداوم، می توان از بروز خرابی های پر هزینه جلوگیری کرد و کمپرسور را در وضعیت عملکردی بهینه نگه داشت.
اولین کسی باشید که دیدگاه میگذارد!