چک لیست ایمنی کمپرسور هوا و خطرات آن

هنگام کار با پمپ باد، رعایت نکات ایمنی برای جلوگیری از حوادث و صدمات اپراتور بسیار مهم است. ابتدا باید اطمینان حاصل کنید که کمپرسور باد در شرایط مناسبی قرار دارد و هیچ گونه آسیب یا نشتی ندارد؛ بنابراین تمام اتصالات آن را قبل از شروع کار چک کنید. استفاده از عینک ایمنی و دستکش‌های محافظ جهت جلوگیری از تماس با ذرات معلق و فشار هوای بالا الزامی است. این نکته نیز مهم است که باید فشار هوای پمپ را تحت کنترل نگه دارید و هرگونه صدای غیرعادی یا لرزش را به دقت بررسی کنید.

چک لیست ایمنی، تعمیر و نگهداری کمپرسور

چک لیست ایمنی کمپرسور هوا کمک می کند تا از بروز حوادث و مشکلات احتمالی پیشگیری کنید. از مهم ترین نکات ایمنی هنگام کار با کمپرسور باد عبارتند از:

• چک کردن پمپ باد قبل از شروع کار
• چک کردن پمپ باد بعد از شروع کار
• رعایت کردن نکات ایمنی توسط اپراتور
• تمیز کردن کمپرسور باد پس از اتمام کار

چک کردن پمپ باد قبل از شروع کار

قبل از شروع کار با کمپرسور باید قسمت های مختلف را چک کنید تا از صحت این موارد و درست کار کردن دستگاه مطمئن شوید. از مهم ترین مواردی که لازم است قبل از شروع کار با پمپ باد چک شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- چک کردن سطح روغن

یکی از مواردی که چک کردن آن بسیار ضروری است، سطح روغن کمپرسور باد می‌باشد. اگر کمپرسور به مقدار کافی روغن نداشته باشد، صدمات زیادی به پمپ باد وارد شده و باعث بالا رفتن هزینه تعمیرات خواهد شد. در صورتی که کمپرسور باد به اندازه کافی روغن ندارد، به مخزن آن مقداری روغن اضافه کنید و حتما مراقب باشید که روغن به بیرون از کمپرسور نریزد.

2- روان کاری پمپ باد

برای پمپ باد از روان کننده مناسب استفاده کنید تا بازدهی کار دستگاه افزایش پیدا کند. حتما دقت شود که روان کننده مورد استفاده قابل اشتعال نباشد.

3- فیلتر هوا

قبل از روشن کردن کمپرسور، لازم است تا فیلتر هوای آن را بررسی کنید. اگر فیلتر هوای کمپرسور کثیف یا مسدود شده باشد، آن را جدا کرده و بشویید یا اینکه تعویض نمایید.

4- کیفیت هوای ورودی

کیفیت سنجی هوای فشرده قبل از شروع کار باید به خوبی انجام شود و تمیز، بدون هر گونه آلودگی و ذرات گرد و غبار باشد.

چک کردن پمپ باد بعد از شروع کار

هنگام کار با کمپرسور باد، باید تمام حواس خود را جمع کرده و از کارکرد صحیح تمام قطعات اطمنیان حاصل نمایید. از جمله بخش هایی که هنگام فعالیت دستگاه باید چک شوند شامل دستگاه تنظیم فشار، سوپاپ ها، گیرنده هوا و خطوط توزیع می باشد.

1- دستگاه های تنظیم فشار

دستگاه تنظیم فشار کمپرسور باد ابزاری است که برای کنترل و تنظیم فشار هوای خروجی از کمپرسورهای باد به کار می رود. این دستگاه به کاربران اجازه می دهد تا فشار هوا را به سطح مورد نیاز برای کاربردهای مختلف تنظیم کنند. در صورتی که این دستگاه به درستی کار نکند، هوای خروجی کیفیت و شدت لازم را نخواد داشت.

2- سوپاپ اطمینان

اطمینان حاصل کنید که سوپاپ اطمینان حداقل 10 درصد یا 15 PSI بالاتر از فشار کارکرد کمپرسور تنظیم شده باشد؛ اما هرگز بیشتر از حد فشار کاری گیرنده، هوا را تنظیم نکنید.

بیشتر بخوانید: تبدیل واحد فشار

3- تخلیه مایعات درون مخزن

اگر کمپرسور تخلیه کننده خودکار ندارد، حتما آن را به صورت دستی تخلیه کرده تا مایعات درون آن جمع نشود.

4- گیرنده های هوا

گیرنده های هوا باید دارای یک دریچه آزادکننده فنری باشند تا از فشار کاری بیش از اندازه جلوگیری کنند.

5- شلنگ هوا

نگذارید شیلنگ هوا خم یا جمع شود. خطوط توزیع را به صورت منظم بررسی کنید، آسیب و نقایص آن را شناسایی کرده و قسمت های معیوب را تعویض کنید.

6- ورودی هوا

هوای ورودی باید پاک و فاقد رطوبت باشد، همچنین نباید از حداکثر فشار توصیه شده فراتر باشد. اگر این فشار از حداکثر فشار قابل تحمل ابزارهای شما بالاتر رود، خطرات مختلفی از قبیل ترک خوردن، سرعت نامناسب، فشار ناقص و گشتاور خروجی ایجاد می کند.

نکات ایمنی اپراتور هنگام کار با پمپ باد

تمامی اپراتورها قبل از کار با کمپرسور هوا نیاز به یادگیری نکات ایمنی مربوطه دارند و باید به خوبی طرز کار کمپرسور هوا را یاد بگیرند. اگر کمپرسور هوا را به روز می کنید و یا تعمیراتی خاص در آن انجام می‌دهید، باید اپراتور را از این موضوع مطلع کرده و در رابطه با هرگونه تغییر، توضیحات و آموزش های لازم را بدهید. با این کار، اپراتور می داند که چه قسمت‌هایی را باید بررسی و مانیتور کرده و چگونه به درستی از کمپرسور استفاده کند.

ایمنی عمومی اپراتور

اپراتورها در زمان کار با کمپرسور و در اتمام کار نیز لازم است اقدامات امنیتی خاصی را انجام دهند. قابل ذکر است از کمپرسور هوا برای تحت فشار قرار دادن مخازن استفاده نکنید. برای مثال استفاده از کمپرسور هوا برای تخلیه روغن چرخ دنده امری اشتباه است، زیرا این مخازن برای تحمل فشارهای بالا ساخته نشده اند. همچنبن برای خشک کردن یاتاقان ها از هوای فشرده استفاده نکنید زیرا استفاده از هوای فشرده باعث بالا رفتن سرعت چرخش یاتاقان‌ شده و آن را از بین می برد.

تجهیزات محافظتی اپراتورها شامل عینک ایمنی، ماسک، دستکش‌های چرمی و لاستیکی، کفش‌های کار و پیشبندهای PVC و چرمی می باشد. زمانی که اپراتور کار خود را با کمپرسور شروع می کند، باید به موارد زیر توجه داشته باشد:

تنظیم شرایط محیط کار و تجهیزات

تنظیم شرایط محیط کار و تجهیزات شما می تواند تاثیر بسزایی در ایمنی داشته باشد. برخی از نکات ایمنی کمپرسور هوا و شرایط محیط کار که باید آن ها را در نظر داشته باشید شامل این موارد است:

• رعایت حد فشار قطعات: توجه داشته باشید که تمامی قطعات سازنده از جمله شیلنگ ها، لوله ها و اتصالات، توانایی تحمل حداکثر فشار کمپرسور هوا را داشته باشند.
• سوپاپ‌ها اطمینان: در صورت زیاد شدن فشار در مخزن کمپرسور، سوپاپ‌ اطمینان کمپرسور باز شده و هوا را برای کاهش فشار آزاد می‌کنند. این سوپاپ ها برای مخزن کمپرسور هوا بسیار مهم هستند و درست کار نکردن آن ها می تواند خطرات بسیار جدی برای تجهیزات و ایمنی کارکنان داشته باشد. در نتیجه به هیچ طریقی این سوپاپ ها را دستکاری نکرده و از سلامتی‌ آن ها مطمئن شوید.
• شیر تخلیه: اگر دستگاه شما از شیر تخلیه برقی استفاده می کند مطمئن شوید که شیر از سطح زمین فاصله کافی داشته باشد تا از رطوبت در امان بماند و دقت شود که حداقل فاصله شیر از سطح زمین باید نیم متر باشد.
• شیر قطع جریان: ضروری است که شیر قطع جریان در هنگام کار، قابل رویت و در دسترس باشد.
• محافظ اجزای متحرک: مطمئن شوید که تمامی اجزا متحرک مانند فلایویل، تسمه و قرقره به درستی محافظت شده باشد.
• گردش هوا در محیط کار: هوای ورودی حاوی آلاینده ها و مونوکسید کربن می باشد. پس ضروری است که محیط کار شما گردش هوای مناسب داشته باشد تا از آلوده شدن محیط کار جلوگیری شود.
• رطوبت فضای کار: اگر رطوبت محیط کار زیاد است، برای کاهش رطوبت سعی کنید گردش هوای فضای کار خود را بیشتر کنید. همچنین می توانید از گرم کن محفظه میل لنگ و خشک کن در کمپرسور خود استفاده نمایید.

تمیز، تعمیر و نگهداری کمپرسور هوا

انجام تعمیر و نگهداری کمپرسور برای ایمنی و روان کار کردن آن ضروری است. این کار باعث افزایش طول عمر و حفظ بازده کمپرسور هوا می شود. استفاده از یک کمپرسور تمیز و سالم باعث کاهش ریسک‌ خرابی و آسیب های احتمالی به اپراتور می شود. مهم ترین نکات در خصوص تعمیر و نگهداری کمپرسور هوا عبارتند از:

مدیریت بی‌ خطر ابزار: پیش از هرگونه اقدامی، منبع هوا را خاموش، مخزن را تخلیه و شیلنگ هوا را جدا کنید.

آموزش مناسب: هرکسی که می خواهد تعمیر و نگهداری کمپرسور را انجام دهد باید آموزش های لازم را دیده باشد تا بتواند این کار را به درستی پیش ببرد.

قطع برق: قبل از شروع اقدامات تعمیر و نگهداری، کمپرسور را خاموش کرده و اتصالات برقی آن را جدا کنید. همچنین سوییچ برق را قفل کرده و کمپرسور را برچسب گذاری کنید تا به اشتباه آن را روشن نکنند.

تمیز کردن کمپرسور: تمیز کردن کمپرسور به بهبود کیفیت و افزایش طول عمر آن کمک شایانی می کند. برای پاک کردن بقایای کربن از قسمت های مختلف کمپرسور، از آب و صابون یا محلول های تمیز کننده بی خطر استفاده کنید. هرگز از مواد قابل اشتعال برای تمیز کردن کمپرسور استفاده نکنید.

روغن‌کاری: از روغن هایی که نقطه اشتعال آن ها پایین است استفاده نکنید. از آنجایی که دمای کمپرسور در حین کار کردن بالا می‌رود، استفاده از روغن هایی که نقطه اشتعال پایین دارند خطرناک است. همچنین استفاده بیش از حد از روغن باعث افزایش خوردگی می شود.

جلوگیری از زنگ زدگی : یکی از جدی ترین مشکلات کمپرسور هوا، زنگ زدگی مخزن آن است. زنگ زدگی مخزن کمپرسور می تواند شانس انفجار آن را افزایش دهد و جان کارکنان شما را در معرض خطر قرار دهد. برای جلوگیری از زنگ زدگی مخزن کمپرسور، از شیر پایین مخزن برای تخلیه مایعات داخل آن استفاده کنید. اگر مخزن کمپرسور شما دچار زنگ زدگی شد، آن را تعویض کنید.

خرابی کمپرسور باد

اگر کمپرسور به تعمیر نیاز داشت آن را خاموش کرده، اتصالات برقی را جدا و هوای فشرده درون مخزن را خالی کنید. اگر از کمپرسوری استفاده می کنید که برای محیط های داخلی طراحی شده است، آن را در فضای باز استفاده نکنید، زیرا باران و رطوبت برای این نوع کمپرسورها مشکلات الکتریکی به وجود می آورد.

خطرات کمپرسور باد

کمپرسورهای هوا برای طیف وسیعی از مشاغل صنعتی و غیرصنعتی مفید هستند اما اگر از آن ها به درستی نگهداری نشود و یا به شکل نامناسب از آن ها استفاده شود، می توانند خطرناک و مشکل ساز شوند. برای حفظ ایمنی کمپرسور هوا لازم است تا خطرات رایج در کمپرسورها را بشناسید. خطرات رایج در کمپرسورهای هوا شامل خطرات الکتریکی، دود‌ها، ذرات، فشار بالا و صدای زیاد می‌باشد.

• خطرات الکتریکی: اگر اتصالات برقی به درستی انجام نشود می‌تواند اپراتورهای دستگاه را دچار شوک الکتریکی کند، همچنین ممکن است صدمات زیادی به دستگاه وارد شود. در نتیجه تمامی اتصالات برقی را طبق دستورالعمل های ذکر شده در کتابچه دستگاه انجام داده و بررسی کنید. همچنین از پریزی که اتصال به زمین دارد استفاده نمایید.
• دودها: کمپرسورهای گازی و دیزلی، دود و گازهای سمی تولید می‌کنند. بنابراین بهتر است که این کمپرسورها را در فضاهای باز قرار دهید.
• ذرات: هوای تحت فشار و ابزارهای پنوماتیکی می توانند ذراتی را با خود حمل کنند که برخورد این ذرات با اپراتور باعث صدمات جسمی می شود. همچنین این ذرات می توانند به دستگاه های شما آسیب برسانند.
• فشار بالا: برخورد هوای فشار بالا با اپراتور می تواند آسیب هایی چون انسداد رگ و پاره شدن اندام ها را به همراه داشته باشد.
• صدای زیاد : اگر حجم صدای تولید شده توسط کمپرسور هوا زیاد باشد به مرور زمان منجر به کاهش شنوایی خواهد شد.

بیشتر بخوانید : اشتباهات رایج در نگهداری کمپرسور باد

تنفس هوا در محیط کار کمپرسور باد

با توجه به مکانی که در آن کار می کنید، هوای محیط می تواند شامل مقادیری از آلاینده هایی باشد که برای سلامتی شما مضر است. کمپرسور هوا نیز تمامی این آلاینده ها را به همراه هوا مکش می کند. در نتیجه در مکانی کار کنید که تهویه مناسب داشته و همچنین از تجهیزات محافظتی همچون ماسک استفاده نمایید.

آیا کمپرسور هوا باعث مرگ می شود؟

با اینکه احتمال مرگ بر اثر مشکلات کمپرسورها بسیار کم است اما در مواردی خاص ممکن است این اتفاق رخ دهد. در صورتی که مخزن کمپرسور هوا منفجر شود، امکان آسیب جانی کارکنان شما وجود دارد که البته بیشترین میزان خطر برای اپراتور دستگاه است. به دلیل فشارهای بسیار زیاد و ابزارهای پنوماتیکی متصل شده، اپراتور باید تمامی نکات ایمنی کمپرسور هوا را رعایت کرده و از تجهیزات محافظتی مناسب استفاده کند.

عیب‌یابی کمپرسور هوا با رعایت نکات ایمنی

ممکن است علی رغم تعمیر و نگهداری، گاها نیاز به عیب یابی کمپرسور هوا داشته باشد. در زمان عیب یابی به نکات زیر توجه کنید:

کمپرسور خود را خاموش کنید: پیش از هرگونه عیب یابی کمپرسور خود را خاموش کرده، آن را از برق جدا و مخزن آن را خالی کنید. اطمینان حاصل کنید که در صورت بروز هرگونه مشکلی، شیر قطع در دسترس باشد.

نکات ایمنی شیلنگ‌ها را رعایت کنید : اگر شیلنگ خراب باشد یا از اتصالش جدا شده باشد، می توان با دو چیز از حرکت شلاقی آن جلوگیری کرد. با وصل کردن یک فیوز هوای مناسب در شیلنگ بالا دست و یک مهارکننده حرکت شلاقی شیلنگ، در امتداد آن می توان از حرکت شلاقی شیلنگ پیش گیری کرد. اگر شیلنگ شروع به حرکت کرد، سعی نکنید آن را با دست خود مهار کنید. برای جلوگیری از وارد شدن صدمات، منبع هوا را خاموش کنید.

از قطعات مطمئن استفاده کنید: اگر یکی از قطعات کمپسور شما نیاز به تعویض داشت، از قطعات مطمئن و با کیفیت که متناسب با دستگاه شما است استفاده کنید. استفاده از قطعات بی کیفیت و نامناسب، باعث کاهش ایمنی کمپرسور هوا شده و ممکن است به سایر قطعات آسیب وارد کند.

جمع بندی