برای مقایسه و تفاوت کمپرسور اسکرال و روتاری در ابتدا باید بدانیم که کمپرسور چیست و چه وظیفه ای را انجام می دهد، سپس می توانیم تفاوت کمپرسور روتاری با اسکرول را درک کنیم. تفاوت اصلی بین کمپرسور روتاری و اسکرول در مکانیسم کار و ساختار داخلی آنها است. کمپرسور روتاری از یک یا دو روتور دوار برای فشرده سازی مداوم گاز استفاده می کند و در سیستم های بزرگ تر با ظرفیت بالا به کار می رود. در مقابل کمپرسور اسکرول از دو مارپیچ ثابت و متحرک (حلزونی) تشکیل شده که گاز را به تدریج به مرکز هدایت و فشرده می کنند که این طراحی منجر به عملکردی بسیار بی صدا، نرم و با راندمان بالاتر می شود، اما هزینه اولیه خرید آن بیشتر از کمپرسور روتاری است.

فهرست مطالب نمایش

کمپرسور چیست؟

کمپرسور یا متراکم کننده از انواع دستگاه‌های مکانیکی است که در سیکل های گازی برای تغییر حالت سیال مورد نظر استفاده می شود. به عنوان مثال کمپرسور در موتور خودرو‌ها، هوا را گرفته و فشرده می‌کنند و از طریق سوپاپ‌های ورودی برای احتراق به داخل سیلندر می‌فرستند.

کمپرسور چیست

کمپرسورها به دو دسته کلی دینامیکی و جابه‌جایی مثبت تقسیم می‌شوند که هرکدام دارای انواع مختلفی از جمله موارد زیر هستند:

کمپرسور روتاری چیست؟

کمپرسور روتاری یا غلتکی، از گروه کمپرسورهای جابه‌جایی مثبت و از زیر دسته‌ی چرخشی می‌باشد و عموما در مکان‌هایی استفاده می‌شود که فشار هوا زیاد است. در این مدل چند پره به صورت متوالی بر روی یک شفت قرار می گیرند که وظیفه تغییر فشار روی سیال را دارند. از برندهای فعال کمپرسور روتاری در ایران می‌توان به پاناسونیک، کولترن (kulthorn) و ال‌جی اشاره کرد.

کمپرسور روتاری چیست

روش کار کمپرسور روتاری

کمپرسور روتاری انواع مختلفی دارد اما شیوه کار و ساختار کلی آن‌ها یکسان است. انواع کمپرسور روتاری دارای یک شفت هستند که تعدادی پروانه بر روی آن قرار گرفته است. با چرخش این شفت، پروانه‌ها شروع به چرخش می‌کنند و با چرخش هر پروانه، مرحله به مرحله گاز افزایش فشار می‌یابد. گاز ورودی این کمپرسورها می‌تواند از طریق هوای محیط و یا از طریق یک کمپرسور ضعیف تر تامین شود. این کمپرسور با استفاده از پروانه که بر روی یک شفت قرار دارد، با چرخش 360 درجه‌ای، گاز را به داخل یک سیلندر می‌کشد، و بر اثر مکش پروانه، سیال را با فشار بالا از طریق مجرای خروجی به بیرون هدایت می کند.

مزایا و معایب کمپرسور روتاری

کمپرسور روتاری، جز کمپرسورهای راندمان بالا محسوب می‌شود که نویز بسیار کمی نیز تولید می کند و مناسب استفاده در محیط‌های مسکونی می باشد. از دیگر مزایای کمپرسور روتاری می‌توان به طراحی ساده اشاره کرد که موجب تسهیل فرآیند تعمیر و سرویس دوره ای آن می شود. همچنین کمپرسور روتاری تعداد قطعات متحرک کمی دارد که ارتعاشات سیستمی و سر و صدا را به حداقل می رساند. کمپرسور روتاری به دلیل مزایایی که دارد در کولرهای گازی مورد استفاده قرار می گیرند.

در کنار مزایای فراوان کمپرسور روتاری، معایبی نیز دارد که از جمله آن می‌توان به طول عمر کوتاه‌تر نسبت به سایر کمپرسورها اشاره نمود. همچنین این دستگاه اگر در محیط‌های کثیف استفاده شود، باعث کاهش راندمان خواهد شد.

کمپرسور اسکرول (Scroll) چیست؟

کمپرسور اسکرول مانند کمپرسور غلتکی، از گروه کمپرسورهای جابه‌جایی مثبت است که دارای تکنولوژی و فناوری جدیدتری است.

کمپرسور اسکرو دارای چند حلزونی است که مرحله به مرحله گاز را فشرده‌تر می‌کند. از برندهای فعال کمپرسور اسکرول در ایران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کمپرسور اسکرول (Scroll) چیست؟

روش کار کمپرسور اسکرول (Scroll)

کمپرسور اسکرول دارای روش کار ساده‌ای است که با فشرده سازی، گاز را متراکم می‌کند. این کمپرسور با کاهش مرحله به مرحله حجم گاز، فشار آن را افزایش می‌دهد. در داخل این کمپرسور، یک حلزونی وجود دارد که به آن اسکرول (Scroll) می‌گویند. در کنار این حلزونی، یک حلزونی دیگر وجود دارد که پیرامون آن گردش می‌کند. با چرخش حلزونی دوم دور حلزونی اول، ماده سیال که عموما گاز می‌باشد، از اطراف به سمت مرکز شروع به جابه‌جایی می‌کند و در این مسیر فشرده و فشرده‌تر می‌شود.

مزایا کمپرسور اسکرول (Scroll)

کمپرسور اسکرول مانند کمپرسور روتاری دارای تعداد قطعات کم است و قطعات متحرک زیادی ندارند. این کمپرسور ارتعاشات و نوسانات و صدای کمی دارد اما با توجه به اینکه این کمپرسورها مناسب ظرفیت بالا هستند، استفاده از آنان برای مصارف کوچک و خانگی معمول و مرسوم نیست. این دستگاه در کنار راندمان بالا، دارای طول عمر بسیاری نیز است.

فرق کمپرسور روتاری و اسکرول

ویژگی ها کمپرسور روتاری کمپرسور اسکرول
ساختار سیلندر + تیغه دو مارپیچ حلزونی (یکی ثابت، یکی متحرک)
راندمان انرژی متوسط – مصرف برق بیشتر بالا – مصرف برق کمتر
صدا و لرزش صدای متوسط، لرزش قابل توجه بسیار کم صدا و بدون لرزش محسوس
طول عمر خوب، اما استهلاک بیشتر طول عمر بالا به دلیل تماس مکانیکی کمتر
هزینه خرید ارزان تر گران تر
هزینه تعمیر و نگهداری تعمیر آسان تر و ارزان تر تعمیر سخت تر و پرهزینه تر
کاربرد رایج کولر گازی خانگی و تجاری کوچک کولر گازی اینورتر، داکت اسپلیت، چیلرهای کوچک
ظرفیت مناسب ظرفیت های پایین تا متوسط ظرفیت های متوسط تا بالا

موتور اسکرول بهتر است یا روتاری؟

کمپرسور اسکرول به دلیل داشتن تنها یک قطعه متحرک که حرکت مداری نرمی دارد، کم صدا و بدون لرزش است که این یک مزیت بزرگ برای فضاهای مسکونی و محیط هایی است که آرامش در آن ها مهم است. اما موتور کمپرسور روتاری به دلیل چرخش سریع روتورها، لرزش و صدای بیشتری تولید می کند.

نتیجه گیری

اگر هزینه اولیه کمتر و تعمیر آسان مدنظر داشته باشید، کمپرسور روتاری انتخاب بهتری است اما اگر مصرف برق کمتر، طول عمر بالاتر و صدای کم مهم تر باشد، کمپرسور اسکرول پیشنهاد می شود. همچنین هزینه نگهداری کمپرسور اسکرول به دلیل قابلیت اطمینان بالا، بسیار پایین است؛ اما در صورت خرابی، تعمیر آن مقرون به صرفه نیست و باید کل واحد تعویض شود. اما کمپرسور روتاری قابلیت تعمیر دارد، اما به دلیل تعداد دفعات خرابی بیشتر از اسکرول، هزینه نگهداری آن در بلندمدت بیشتر می شود.

avatar
حسین موسوی نیا

من متخصص و پژوهشگر در زمینه هوای فشرده و انواع کمپرسور باد هستم و سعی می کنم تا جدیدترین و کارامدترین اطلاعات را در خصوص صنعت هوای فشرده با شما به اشتراک بگذارم.